In de wet DBA (deregulering beoordeling arbeidsrelaties) zijn opdrachtgever en opdrachtnemer (zzp'er) samen verantwoordelijk voor de fiscale gevolgen als de Belastingdienst oordeelt dat er sprake is van een dienstverband. Met een modelovereenkomst voorkomt u dit. U moet dan wel volgens de bepalingen in de modelovereenkomst werken.
Werkt u al met een modelovereenkomst? Dan kunt u daar gewoon mee doorgaan. Is dit niet het geval, maar wilt u wel goede afspraken maken? Gebruik dan altijd een goedgekeurde modelovereenkomst van de website van de Belastingdienst. Door te werken volgens een modelovereenkomst weet u zeker dat er geen sprake is van loondienst. Het werken met een modelovereenkomst is niet verplicht. U kunt ook zelf beoordelen of er sprake is van loondienst.
Op deze pagina vindt u antwoord op veelgestelde vragen door zzp'ers. Meer informatie vindt u bij Uw opdrachtgever vraagt om een modelovereenkomst. Ook zijn er veelgestelde vragen door opdrachtgevers.
Wat moet u doen?
U doet het volgende:
- Vaak is het duidelijk dat u niet in loondienst werkt. Denk aan een schilder die steeds voor verschillende particulieren werkt. U hoeft in dat geval geen modelovereenkomst te gebruiken. Als u twijfelt, kunt u met uw opdrachtgever gebruikmaken van een modelovereenkomst, maar dit is niet verplicht.
- Zoek een modelovereenkomst die past bij de manier waarop u werkt
- Leg vast volgens welke modelovereenkomst u werkt. Stuur bijvoorbeeld de modelovereenkomst als bijlage mee in de mail waarin u afspraken maakt met uw opdrachtgever. Of verwijs naar het nummer van de modelovereenkomst.
- Werk volgens de afspraken in de gekozen en door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomst. Zolang u en uw opdrachtgever dat doen, is er geen sprake van loondienst en hoeft uw opdrachtgever geen loonheffingen in te houden.
Wanneer heeft u geen overeenkomst nodig?
U heeft geen overeenkomst nodig als er geen sprake is van een dienstbetrekking. Voor het bestaan van een dienstbetrekking moeten 3 aspecten aanwezig zijn:
- persoonlijke verrichte arbeid
- loon ontvangen
- gehoor geven aan gezag
Ontbreekt 1 van deze 3 aspecten, dan is er geen dienstbetrekking. Dan is een modelovereenkomst ook niet noodzakelijk. Werken volgens een modelovereenkomst geeft u en uw opdrachtgever wel zekerheid over de arbeidsrelatie. Download een algemene modelovereenkomst of een modelovereenkomst voor uw branche of beroepsgroep.
Wie is verantwoordelijk voor het opstellen van de overeenkomst?
De opdrachtnemer en opdrachtgever zijn samen verantwoordelijk voor de overeenkomst. Dat hoeft geen modelovereenkomst van de Belastingdienst te zijn. U mag ook een eigen overeenkomst gebruiken.
Wat moet er in ieder geval in een modelovereenkomst staan?
In de algemene modelovereenkomsten zijn de belangrijkste bepalingen geel gemarkeerd. Die bepalingen mag u niet aanpassen. De niet-gemarkeerde artikelen kunt u aanvullen en aanpassen aan uw eigen situatie, als dat niet in strijd is met de gemarkeerde artikelen.
Mag u een eigen overeenkomst voorleggen aan de Belastingdienst?
Ja, dat mag, maar is meestal niet nodig. In veel gevallen is het duidelijk dat er geen sprake is van loondienst. Twijfelt u of wilt u zekerheid vooraf, dan kunt u het makkelijkst een algemene modelovereenkomst of een modelovereenkomst voor branches en beroepsgroepen gebruiken. U kunt dan direct aan de slag. Wilt u toch liever een eigen overeenkomst opstellen en door de Belastingdienst laten beoordelen? Baseert u zich dan op de algemene modelovereenkomsten of de modelovereenkomsten voor branches en beroepsgroepen. Zo weet u zeker dat in uw overeenkomst de juiste bepalingen staan. Meer over het voorleggen van een eigen overeenkomst leest u op www.belastingdienst.nl.
Moet ik voor iedere opdracht of klus die ik uitvoer een aparte overeenkomst gebruiken?
Nee. De algemene modelovereenkomsten zijn geschikt voor alle type opdrachten. Het maakt daarbij niet uit in welke branche u werkt of wat uw beroep is. Als u werkt volgens de afspraken die in de modelovereenkomst staan, is er geen sprake van loondienst. De opdrachtgever hoeft dan geen loonheffingen te betalen. Het werken met een modelovereenkomst is niet verplicht, maar wel handig als u die zekerheid wilt.
Wat zijn de gevolgen als ik geen gebruik maak van een overeenkomst?
Als u geen gebruik maakt van een modelovereenkomst van de Belastingdienst, heeft u geen zekerheid over de arbeidsverhouding. Als de Belastingdienst vindt dat er wel sprake is van loondienst, dan moeten u en uw opdrachtgever alsnog loonheffingen inhouden en betalen over de vergoeding.
Is het handig om een eenmans-bv op te richten?
Ook wanneer u via een persoonlijke bv werkt, blijft de kans bestaan dat er sprake is van een dienstbetrekking. Als er namelijk een plicht is tot persoonlijke arbeid, ontstaat een overeenkomst met een natuurlijk persoon. Dus niet met uw bv.
Wat is een fictieve dienstbetrekking en waarom wilt u dat voorkomen?
Bij een fictieve dienstbetrekking bent u wel opdrachtnemer en werkt u wel met een opdrachtgever. Maar door de manier waarop u met elkaar werkt, ontstaat volgens de wet toch een dienstbetrekking. Dit noemt men ook wel schijnzelfstandigheid. Uw opdrachtgever is dan inhoudingsplichtig voor de loonbelasting/premie volksverzekeringen, premie werknemersverzekering en de inkomensafhankelijke bijdrage zorgverzekeringswet.
Wel kunt u samen met uw opdrachtgever 3 fictieve dienstbetrekkingen uitsluiten: thuiswerkers, gelijkgestelden en artiesten. U moet dit dan vastleggen in uw (model)overeenkomst.
Kijk voor meer informatie in het Handboek Loonheffingen bij subparagraaf 1.1.2 'Fictieve dienstbetrekking' en bij hoofdstuk 16 'Bijzondere arbeidsrelaties'.
Wie is verantwoordelijk als de Belastingdienst vindt dat er sprake is van een echte dienstbetrekking?
U en uw opdrachtgever zijn samen verantwoordelijk. Zolang u samen werkt volgens een modelovereenkomst van de Belastingdienst, is er geen sprake van loondienst. De opdrachtgever hoeft dan geen loonheffingen in te houden en te betalen. Als u uw aangifte inkomstenbelasting doet, beoordeelt de Belastingdienst of u ondernemer voor de inkomstenbelasting bent.
Mag de opdrachtgever bij beoordeling van loondienst de loonbelasting/premie volksverzekeringen aan u doorschuiven?
Dat mag. Dit kan ook zo in de overeenkomst opgenomen worden. Zorg er dan wel voor dat u er ook in opneemt dat uw opdrachtgever u direct informeert over een eventuele naheffing. Als de opdrachtgever de loonbelasting/premie volksverzekeringen aan u doorschuift, kunt u zelf in bezwaar gaan bij de Belastingdienst. U moet in bezwaar gaan binnen 6 weken na de datum die op de naheffingsaanslag staat. Als u het onterecht vindt dat uw opdrachtgever de loonheffingen naar u doorschuift, kunt u bij de rechtbank een gerechtelijke procedure beginnen.
Mocht uw opdrachtgever u niet op tijd informeren over de naheffing, waardoor u niet op tijd in bezwaar kunt gaan bij de Belastingdienst, kunt u vragen om een ambtshalve vermindering.
Let op: krijgt uw opdrachtgever een boete of naheffing voor premies voor de werknemersverzekering en bijdrage zorgverzekeringswet? Die mogen niet aan u worden doorbelast. Bepalingen hierover in de overeenkomst zijn dan ook niet geldig.
Wat als u zich laat inhuren via een intermediair?
U kunt natuurlijk ook via een bemiddelingsbureau een opdracht uitvoeren. Als dat gaat met een tussenkomstmodel wordt het bemiddelingsbureau de formele opdrachtgever van u. U heeft dus geen directe overeenkomst met de opdrachtgever. Het risico op het ontstaan van een dienstbetrekking ligt dan ook bij het bemiddelingsbureau. Mogelijk wil het bemiddelingsbureau wel afspraken met u maken over de doorbelasting van eventuele naheffingen of het voorkomen hiervan door eisen te stellen aan duur en maximum aantal uren. Het kan ook met een bemiddelingsmodel. Dan brengt het bureau u en de opdrachtgever bij elkaar. U wordt dan opdrachtnemer. De arbeidsrelatie tussen u en uw opdrachgever legt u vast in een modelovereenkomst. Het bemiddelingsbureau kan u daarbij helpen. U sluit de overeenkomst met de opdrachtgever.
Hoe controleert de Belastingdienst op naleving van de wet DBA?
De Belastingdienst controleert of opdrachtgevers zich aan de wet DBA houden. Als de opdrachtgever kwaadwillend is of de aanwijzingen niet opvolgt, dan zal de Belastingdienst handhaven. Dat kan met naheffingsaanslagen (eventueel met boete) en correctieverplichtingen.
Meer informatie
- Op de website van de Belastingdienst vindt u meer informatie over het werken met modelovereenkomsten.
