Producten die bestemd zijn voor verkoop en gebruik in de Europese Unie of Europese Economische Ruimte (EU/EER) moeten voldoen aan wettelijke eisen op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu. Als fabrikant, merkhouder of importeur bent u ervoor verantwoordelijk dat de producten overeenstemmen met alle toepasselijke Europese producteisen.
De hieronder beschreven producteisen zijn algemeen en gelden voor meerdere sectoren. Lees naast deze producteisen daarom ook de informatie over specifieke EU-producteisen en CE-markering.
Productveiligheid
Richtlijn 2001/95/EG eist dat producenten alleen veilige producten op de Europese markt brengen. Een producent is een in de EU/EER gevestigde fabrikant, de vertegenwoordiger van een buiten de EU/EER gevestigde fabrikant of – bij afwezigheid daarvan – de importeur van de goederen.
De richtlijn gaat over producten die bedoeld zijn voor consumenten of die redelijkerwijs door hen kunnen worden gebruikt. Producenten moeten informatie aanbieden aan consumenten zodat zij zich een oordeel kunnen vormen over veiligheids- en gezondheidsrisico’s die horen bij de producten. Met deze informatie kunnen consumenten zichzelf beschermen.
De richtlijn wordt gebruikt als specifieke EU-regelgeving voor de veiligheid van een product ontbreekt of als deze ontoereikend is.
Producenten moeten hun identiteit en contactinformatie op hun product (of productverpakking) vermelden. Ook moeten zij de referentie van het product aangeven of van de partij ('batch') waar het product bij hoort, tenzij zij een gerechtvaardigde reden hebben om die weg te laten.
Nationale eisen en EU-normen
Producten worden als veilig gezien als ze voldoen aan specifieke nationale vereisten of EU-normen. Als deze vereisten of normen niet bestaan, dan moet de beoordeling van de veiligheid worden gebaseerd op:
- aanbevelingen van de Europese Commissie;
- 'best practices' in de betrokken branche;
- de huidige stand van de techniek;
- de veiligheid die een consument redelijkerwijs mag verwachten.
Op grond van de richtlijn zijn voor verschillende consumentenproducten Europese geharmoniseerde (EN) normen afgesproken. Deze gelden voor de volgende producten:
- sport- en fitnessapparatuur
- fietsen
- opblaasbare artikelen voor waterrecreatie
- verschillende soorten meubels
- artikelen voor zuigelingen en peuters
Uitsluitingen
De richtlijn geldt niet voor voedingsmiddelen, farmaceutische producten en medische hulpmiddelen. Voor deze producten gelden aparte regels en procedures. Antiek en producten die bestemd zijn voor reparatie vallen ook buiten de richtlijn.
Onveilige producten
Als een product onveilig blijkt te zijn, moeten de aanbieders ervan dit zo snel mogelijk melden aan hun nationale marktautoriteiten (pdf) en passende maatregelen nemen. Zij kunnen dan bijvoorbeeld het product terugtrekken uit de markt.
Als nationale overheden merken dat er producten in omloop zijn met ernstige veiligheids- of gezondheidsrisico's, dan moeten zij dat melden aan de Europese Commissie, via het informatie-uitwisselingssysteem Safety Gate. Zo kunnen zij de verspreiding van gevaarlijke producten beperken of voorkomen.
Officiële teksten
Europese wetgeving
Nederlandse wetgeving
Meer informatie
- Europese Commissie – General Product Safety Directive (1)
- Europese Commissie – General Product Safety Directive (2)
- NVWA – De Staat van Productveiligheid
Oorsprongsmarkering
Voor de meeste producten die in de EU worden gefabriceerd, geïmporteerd of verhandeld, is het niet verplicht deze te markeren met aanduiding over het land van oorsprong ('Made in …').
Oorsprongsmarkering is wel verplicht voor bepaalde levensmiddelen (o.a. vleesproducten) en voor van buiten de EU geïmporteerde cosmetica. Een oorsprongsmarkering is ook verplicht als een aanduiding of afbeelding op het product associaties oproept met een ander land dan het land van oorsprong.
De oorsprongsmarkering moet verwijzen naar het land waar het product 'geheel en al is verkregen' of naar het land waar het product een 'laatste ingrijpende bewerking heeft ondergaan'. De voorwaarden voor deze begrippen worden toegelicht in de 'niet-preferentiële oorsprongsregels' van Verordening (EU) nr. 952/2013 en de daarop aanvullende verordeningen.
Is er twijfel over het vaststellen van het land van oorsprong van een product, dan kunt u in Nederland een Bindende Oorsprongsinlichting (BOI) aanvragen bij het Landelijke Oorsprong Team (LOT) van de Nederlandse Douane in Arnhem.
Officiële teksten
- Verordening (EU) nr. 952/2013 tot vaststelling van het douanewetboek van de Unie. Zie Hoofdstuk 2. Oorsprong van goederen.
- Gedelegeerde Verordening EU) 2015/2446 tot aanvulling van Verordening (EU) nr. 952/2013.
- Uitvoeringsverordening (EU) 2015/2447 houdende nadere uitvoeringsvoorschriften voor enkele bepalingen van Verordening (EU) nr. 952/2013.
Meer informatie
- Europees Parlement – Indication of origin marking on products.
- EU Taxation and Customs Union – Rules of Origin – Non-Preferential Origin.
- Handboek Douane – Niet-preferentiële oorsprongsregels.
- Handboek Douane – Beschikkingen inzake bindende oorsprongsinlichtingen.
Taaleisen
De EU kent voor veel productcategorieën wettelijke taaleisen waaraan productlabels, verpakkingsopschriften, technische instructies, fabrikantenverklaringen en gebruiksaanwijzingen moeten voldoen. Deze taaleisen zijn vaak een onderdeel van EU-maatregelen voor veiligheid en gezondheid van specifieke productgroepen (bijvoorbeeld CE-markering en REACH/CLP).
Voor producten met een hoog risicogehalte geldt meestal minimaal de taal of talen van de EU-lidstaat waar de producten op de markt komen. Bij andere producten geven EU-maatregelen ruimte aan nationaal beleid zodat EU-lidstaten zelf kunnen beslissen welke taal of talen in hun land zijn vereist of toegestaan.
EU Ecolabel
Het EU Ecolabel is een vrijwillig Europees milieukeurmerk voor verschillende non-foodproducten en diensten. Doel van het label is het stimuleren van duurzame productie en consumptie binnen de EU/EER. Bedrijven mogen het EU Ecolabel alleen gebruiken als hun product voldoet aan de eisen van Verordening (EG) Nr. 66/2010 betreffende de EU-milieukeur.
Een belangrijke voorwaarde is dat gevaarlijke stoffen in producten zijn vervangen door veiligere stoffen. U vindt de voorwaarden per productgroep in de paragraaf Product Groups and Criteria op de website van het EU Ecolabel.
U kunt voor onder meer de volgende productgroepen een EU Ecolabel aanvragen:
- groeimedia en bodemverbeteraars
- cosmetica- en hygiëneproducten
- reinigingsmiddelen
- smeermiddelen
- kleding en textielproducten
- doe-het-zelfproducten
- consumentenelektronica
- vloerbedekkingen
- houten meubilair
- huishoudelijke apparatuur
- diverse papieren producten
In Nederland kunnen ondernemers een EU Ecolabel aanvragen bij Stichting SMK.
Lees ook
- Verordening (EG) Nr. 66/2010 betreffende de EU-milieukeur
- Europese Commissie – EU Ecolabel
- Trade Helpdesk – Labelling and packaging. Zie 'Eco-label scheme'.
- Stichting SMK – EU Ecolabel
Meer informatie
Wederzijdse erkenning: over de vrijheid van verkoop van producten binnen de EU.