Bent u producent van plastic wegwerpproducten? Vanaf 1 januari 2023 betaalt u mee aan het opruimen van zwerfafval. Ook moet u consumenten aansporen om plastic zwerfafval te voorkomen. Dit heet Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid (UPV).
Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid vanaf 1 januari 2023
Voor een aantal producten van wegwerpplastic gaat een uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) gelden. Dat betekent:
- u betaalt mee aan het opruimen van zwerfafval
- u moet consumenten aansporen om zwerfafval te voorkomen
De UPV gaat vanaf 1 januari 2023 in.
Voor welke producten moet u meebetalen?
De UPV geldt voor kunststofproducten voor eenmalig gebruik die veel in het zwerfafval gevonden worden. Vanaf 1 januari 2023 geldt de UPV voor de volgende producten:
- tabaksproducten met filters
- eenpersoons voedselverpakkingen
- wegwerpbekers
- zakjes en wikkels
- lichte plastic draagtassen
- drankverpakkingen
- ballonnen
- vochtige doekjes
Uitzonderingen
Produceert u maandverband en tampons? Dan moet u vanaf 1 januari 2023 voldoen aan de regels om consumenten aan te sporen zwerfafval te voorkomen. U hoeft niet mee te betalen aan het opruimen van het zwerfafval en inzamelen van het afval. Ook voor vistuig komt een uitgebreide producentenverantwoordelijkheid. Deze gaat uiterlijk op 31 december 2024 in. Hierover wordt later nog bericht.
Hoeveel betaalt u voor opruimen zwerfafval?
De overheid kijkt naar welke producten er in het zwerfafval terechtkomen en hoe duur het is om dit op te ruimen. Daarna stelt de overheid de prijs per product vast. U betaalt voor ieder product dat u in de handel brengt een vast bedrag. De prijs verschilt per product.
Jaarlijks betalen
U betaalt achteraf voor het opruimen. Rijkswaterstaat publiceert ieder jaar op 1 juni wat u per product moet betalen voor het opruimen van het zwerfafval. U betaalt vóór 1 augustus voor het aantal producten dat u het jaar ervoor in de handel heeft gebracht. Dat betekent dat u voor het eerst in augustus 2024 betaalt voor de producten die u in 2023 in de handel heeft gebracht.
Het is nog niet bekend aan welke organisatie u dit bedrag betaalt. De organisatie betaalt daarna de vergoedingen aan de overheidsorganisaties die het zwerfafval opruimen. In 2023 maakt Rijkswaterstaat een proefberekening, zodat u voor 2024 weet welke kosten u ongeveer kunt verwachten.
Persoonlijk of gezamenlijk betalen
U kunt zelf betalen of samen met andere producenten via een producentenorganisatie. Vraag bij uw brancheorganisatie na of er een producentenorganisatie is die uw betaling organiseert.
U spoort consumenten aan om zwerfafval te voorkomen
Bij de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid hoort ook dat u consumenten uitdaagt om zwerfafval te voorkomen. U laat gebruikers weten dat het product niet afbreekt in het milieu en schade veroorzaakt. Consumenten moeten het product daarom op de juiste manier weggooien.
U maakt elke 3 jaar een plan met de maatregelen die u neemt om consumenten hiervan bewust te maken. In het plan vertelt u op welke plekken uw product als zwerfafval wordt gevonden en waar het voor schade zorgt. Met de maatregelen spoort u op deze plekken consumenten aan om de producten op de juiste manier weg te gooien.
Gezamenlijke campagnes
U kunt op veel verschillende manieren consumenten bewust maken. Bijvoorbeeld met een communicatiecampagne. Of het beïnvloeden van gedrag op de plek waar klanten uw product gebruiken. U kunt ook samen met andere producenten consumenten informeren. Nederland Schoon is bijvoorbeeld een initiatief dat namens verpakkingsproducenten zwerfafval aanpakt.
Melden bij Rijkswaterstaat voor 12 februari 2023
Produceert u een product dat onder de UPV valt? U moet zich tussen 1 januari 2023 en 12 februari 2023 bij Rijkswaterstaat melden. Hoe u zich moet melden of hoe uw producentenorganisatie dat namens u kan doen, leest u binnenkort op Afvalcirculair.nl/upv.
Zo weet de overheid welke producenten onder de UPV vallen en hoe invulling wordt gegeven aan de verplichtingen. Als u melding heeft gedaan, moet daarna jaarlijks verslag doen.
Jaarlijks verslag
Op 1 april 2023 en elk jaar daarna doet u verslag over hoe u de UPV-verplichtingen nakomt. En hoeveel producten u in de handel heeft gebracht die onder deze UPV vallen. Ook dit kan worden gedaan door uw producentenorganisatie. Deze gegevens heeft de overheid nodig om de bijdrage per product te berekenen.
Hoe u of uw producentenorganisatie verslag moet doen, leest u in de loop van 2022 op Afvalcirculair.nl.
Voor meer informatie over het jaarlijks verslag of andere vragen over deze regels, kunt u terecht bij Rijkswaterstaat:
- Vragen over het doen van een melding en over verslaglegging kunt u stellen via [email protected].
- Overige vragen kunt u stellen via de Helpdesk Afvalbeheer.
