U bent verantwoordelijk voor een gezond arbeidsbeleid voor uw werknemers. Denk aan het voorkomen van ziekteverzuim en het zorgen voor goede arbeidsomstandigheden. U moet zich laten ondersteunen door een arbodienst of bedrijfsarts.
Is een arbodienst of bedrijfsarts verplicht?
U moet verplicht zorgen voor goede arbeidsomstandigheden voor uw medewerkers. Daarom moet u een overeenkomst afsluiten met een arbodienst of bedrijfsarts voor gezond en veilig werk. Dat heet het basiscontract. Hierin staan de rechten en plichten van uw werknemer, de arbodienstverlener en uzelf. U kunt een basiscontract met een arbodienst of bedrijfsarts maken via een vangnetregeling of via een maatwerkregeling.
Vangnetregeling of maatwerkregeling
Bij de vangnetregeling regelt u arbozorg via een arbodienst met een keurmerk. Verzekeraars eisen soms dat u zich aansluit bij een arbodienst.
Bij de maatwerkregeling kiest u zelf de deskundigen die u nodig heeft. Bijvoorbeeld een bedrijfsarts. Het is dan wel belangrijk dat de afspraken in het basiscontract, zijn aangepast aan de situatie binnen uw bedrijf.
U heeft voor de maatwerkregeling schriftelijke toestemming nodig van de ondernemingsraad (OR), de personeelsvertegenwoordiging (PVT) of via de cao. Er moet dan in ieder geval een bedrijfsarts beschikbaar zijn voor verzuimbegeleiding en arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO). En voor de aanstellingskeuringen en het (open) spreekuur voor uw medewerkers.
Wat is en doet een arbodienst?
Een arbodienst ondersteunt u bij het arbeidsomstandighedenbeleid en het verzuimbeleid. Naast de begeleiding van uw zieke medewerker door de bedrijfsarts geven ze onafhankelijk advies aan u en uw werknemers op het gebied van gezondheid.
Arbodeskundige (kerndeskundige)
De arbodienst kan ook verschillende arbodeskundigen inzetten om u te ondersteunen. Arbeidsdeskundigen heten ook wel kerndeskundigen. Zij kunnen bijvoorbeeld advies geven over het verbeteren van de arbeidsomstandigheden. Of over het periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO) voor werknemers. Maar ook bij het uitvoeren van een toets op de risico-evaluatie & -inventarisatie (RI&E). De vier kerndeskundigen zijn de bedrijfsarts, de arbeidshygiënist, de veiligheidskundige en de arbeids- en organisatiedeskundige.
Zelf kerndeskundigen opleiden
Sluit u zich niet aan bij een arbodienst? Dan kunt u ook de diensten van een goedgekeurde arbo- of kerndeskundige inhuren. Zij kunnen u adviseren over de thema’s waarin zij expert zijn of uw RI&E-beleid controleren. U mag ook eigen medewerkers opleiden en inzetten als arbeidshygiënist of veiligheidskundige. Zij moeten dan wel een diploma halen. Uw werknemers mogen ook arbeids- en organisatiedeskundige worden. Dit kan alleen als u op papier een afspraak heeft gemaakt met de vakbond, de ondernemingsraad of de personeelsvertegenwoordiging.
De arboarts
Bij een arbodienst kunnen ook artsen werkzaam zijn die (nog) geen bedrijfsarts zijn. Zij werken onder toezicht van een bedrijfsarts. Een arboarts mag alleen doorverwijzen na goedkeuring door een bedrijfsarts. Hij mag niet oordelen over de arbeidsgeschiktheid of arbeidsongeschiktheid van uw werknemer.
Instemmingsrecht voor werknemers
Werknemers hebben het recht om mee te stemmen (instemmingrecht) bij de keuze van de arbodienst. En bij de inhoud van het contract. Dit kan via de ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT).
Wat doet een (zelfstandig) bedrijfsarts?
Een bedrijfsarts is een specialist op het gebied van werk en gezondheid. Als uw werknemer langdurig ziek is beoordeelt de bedrijfsarts de situatie. De arts werkt vaak in dienst van een arbodienst. Of hij werkt als zelfstandig specialist. U kunt de bedrijfsarts dan zelf inhuren. Iedereen die werkt moet toegang hebben tot een bedrijfsarts.
Wat mag een bedrijfsarts?
Een bedrijfsarts moet zich houden aan bepaalde regels. Uw bedrijfsarts:
- mag uw werknemer doorsturen naar een specialist die helpt bij het beter worden
- mag met toestemming van uw werknemer medische gegevens over uw werknemer vragen aan anderen
- moet zich iedere 5 jaar opnieuw inschrijven
- is verplicht zich steeds bij te scholen en wordt regelmatig gecontroleerd
- mag oordelen over de arbeidsgeschiktheid of arbeidsongeschiktheid van uw werknemer
- moet zijn ingeschreven in het BIG-register en in een specialistenregister
- adviseert over gezond en veiligheid binnen uw bedrijf (preventie)
- mag een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) controleren
- mag werknemers periodiek onderzoeken (PAGO)
- mag een arbeidsomstandighedenspreekuur houden
- mag een aanstellingskeuring doen
- meldt beroepsziektes bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten
- mag vaststellen of uw werknemer door ziekte echt niet meer kan werken en beoordelen wat uw werknemer nog wel kan doen
- bespreekt ziekte binnen 6 weken met uw werknemer, stelt een probleemanalyse op, adviseert u over re-integratie en werkhervatting en begeleidt de re-integratie van uw werknemer
Boete bij overtreding
De Nederlandse Arbeidsinspectie controleert of werkgevers en werknemers zich aan de arboregels houden. Bijvoorbeeld aan de arbeidsomstandigheden, arbeidsvoorwaarden of werktijden. Bij overtreding kunt u een waarschuwing krijgen, een boete of u moet het werk stilleggen.
